امکانسنجی چیست؟
برای تهیه طرحهای توجیهی کارشناسان سامانه طرح یاب از اصول علمی و تجربیات تکنیکال در حوزههای فنی، مالی، اقتصادی بهره میبرند. طرح پیشامکانسنجی شده با توجه به منابع و مصارف در دوره ساخت و پیشبینی در زمان بهره برداری، کنترل و ارزیابی میشود. لازم است مراحل مختلف پیادهسازی پروژه، در زمان اجرا مستندسازی شود. برآوردهای هر طرح در محدوده زمانی و مکانی، بر اساس نرخ تنزیل محاسبه شده معتبر میباشد. با تغییر یافتن شاخصهای مؤثر در پیادهسازی همانند تورم لازم است طرح مجدد بروز رسانی میشود. استراتژی تهیه و پیادهسازی موضوع طرح توجیهی بسیار به پیشامکانسنجی اولیه طرح وابسته است. تصمیمگیری در مورد اجرا یا عدم اجرای طرح وابسته به تحلیل دقیق بازار، توانایی در تامین منابع، عرضه و تقاضا محصولات و وضعیت رقبا میباشد. پیش امکانسنجی اشتباه میتواند منجر به عدم موفقیت و اتلاف منابع در پروژه شود. در پیشامکانسنجی پروژهها با تأمین و تحلیل اطلاعات، زمینه جلوگیری از اتلاف زمان، منابع مالی و انسانی قبل از اجرای پروژه فراهم میگردد. لذا طرح یاب با ارائه نمودن بانک اطلاعاتی طرحهای توجیهی آماده امکان تصمیمگیری درستتر، با صرف هزینه بسیار اندک را برای متقاضیان فراهم نموده است. پیش امکانسنجی پروژهها با استفاده از طرحهای آماده، امکان ارتقاء سطح آگاهی و شناخت از مشکلات و موانع کسب کار را در راستای انجام یا عدم انجام طرحها را برای متقاضیان فراهم میکند.
ضرورت تهیه طرح توجیهی
سرمایهگذاران بنگاههای اقتصادی قبل از ورود به فاز اجرا با تهیه و بررسی مطالعات پیش امکانسنجی میتوانند در مورد حذف، اصلاح یا تغییر طرح تصمیم بگیرند. این امر موجب صرفهجویی در هزینهها، زمان و منابع در دسترس و قابل تأمین خواهد شد.لذا پیش امکانسنجی میتواند سطح آشنایی با مشکلات و موانع کسبوکارهای مختلف را قبل از شروع پروژه بالا ببرد و همچنین زمینه تصمیمگیری و تخصیص بهینه منابع را برای سرمایهگذاران با آنالیز طرح توجیهی فراهم نماید. اجرای موفق هر پروژهای را با شناخت فرصت و تهدیدها و نقاط قوت و ضعف از این طریق می توان تسهیل نمود.
اهداف و مراحل تهیه طرح توجیهی
هدف مطالعات امکان سنجی یک طرح ارزیابی نمودن قابلیت اجرای یک پروژه جدید با توجه به فرصت ها و تجزیه و تحلیل میزان سودآوری بالقوه آن است مراحل این کار به شرح ذیل است:
جمع آوری اطلاعات: در گام نخست امکاسنجی داده ها و اطلاعات مورد نیاز از منابع مختلف جمع آوری شود. منابع اطلاعاتی شامل گزارشات تحقیقات بازار ، بررسی وضعیت رقبا ،آمار عرضه و تقاضای محصول، اطلاعات فنی و استاندارهای محصول و فرایندهای تولید و داده های مالی است. این داده ها به درک پویایی بازار، سناریوی تقاضا-عرضه و بررسی ریسک ها و چالش های بالقوه کمک می نماید .
جدول سوات : تجزیه و تحلیل نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدهای مرتبط با پروژه به شناسایی بهتر عوامل داخلی و عوامل خارجی که بر امکانسنجی و موفقیت سرمایهگذاری تأثیر بگذارد کمک میکند.
بخش مالی : بررسی جنبه های مالی پروژه شامل برآرودهای سرمایه گذاری ، درآمدهای مورد انتظار، هزینه های عملیاتی، پیش بینی جریان نقدی ودوره بازگشت به تعیین امکان سنجی مالی و سود بالقوه پروژه کمک می کند.
بخش فنی : امکان سنجی فنی اجرای پروژه را با ارزیابی عواملی مانند الزامات فناوری، در دسترس بودن منابع، نیازهای زیرساختی و هرگونه چالش یا محدودیت فنی بالقوه ارزیابی کنید.
الزامات قانونی: تجزیه و تحلیل الزامات قانونی و مقرراتی فراروی کسب وکار تاثیر مستقی بر امکان سنجی و عملیات پروژه را دارد این بررسی شامل تعیین مجوزهای مورد نیاز از زمان احداث تا بهر برداری است و انطباق داشتن فعالیت پروزه با مقررات قانونی ، زیست محیطی، قوانین کار و سایر تعهدات قانونی ضروری است .
ارزیابی ریسک : در امکانسجی و تهیه طرج توحیهی خطرات و عدم قطعیت های بالقوه مرتبط با اجرای پروژه یا صنعت لازم است شناسایی و ارزیابی شود این ارزیابی می تواند شامل ریسک های بازار، ریسک های مالی، ریسک های عملیاتی، ریسک های سیاسی و هر عامل دیگری باشد که ممکن است بر موفقیت یا شکست سرمایه گذاری طرج تاثیر بگذارد.
نتیجه گیری و پیشنهادات : خلاصه یافته های مطالعه طرح توجیهی و ارائه توصیه هایی در مورد ادامه یا عدم ادامه پروژه یا صنعت است. این موارد در جنیه مثبت اجرایی به معنای برجسته کردن فرصتهای کلیدی، چالشهای بالقوه، استراتژیهای کاهش ریسک و پیشنهادهایی برای بهبود اجرای پروژه است
ارتباطات: ارائه یافتهها، توصیهها و نگرش های کلیدی مندرج در گزارش نهایی مطالعات امکان سنجی به ذینفعان شامل سرمایه گذاران، تیم های مدیریتی، یا مقامات دولتی به وضوح به تسهیل در فرایند تصمیمگیری آگاهانه و هم افزایی در مقابله با مشکلات فرا روی پروزه کمک می کند .